ذهن را می‌توان به برکه‌ای تشبیه کرد که آبی پاک و زلال در ظرف آن در جریان است. آب برکه تا زمانی تازه و شفاف است که از یک سو چشمه‌ای به آن سرازیر و از سوی دیگر از آن خارج شود. حیات برکه و جانداران آن در گرو این جریان است. اگر جریان آب چشمه از هر یک از دو سو قطع گردد، برکه به زودی به مانداب، و مانداب به باتلاقی تبدیل خواهد شد. خواندن و اندیشیدن و گفتگوهای بیدارکننده، درست مثل چشمه‌ای است که آب تازه را به برکه‌ی ذهن انسان جاری می‌سازد و درون آن را زنده و پویا نگاه می‌دارد. نقدپذیری و پالایش افکار خود مانند خروج آب از سوی دیگر برکه است. انسان بدون خواندن، اندیشیدن و نقد کردن، در باتلاق افکار بسته و تصورات کهنه‌ی خود غرق خواهد شد و هوشیاریِ ذهن خویش را از دست خواهد داد.
